การเรียนทางพิษวิทยาสมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่า ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร  ถั่งเช่า
ชื่ออื่นๆ ตังถั่งเช่า (dong Chong Cao) ,ตังถั่งแห่เช่า (dong Chong Xia Cao), หญ้าหนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ophiocord yceps  sinensis

ถิ่นกำเนิด

ถั่งเช่าพบได้ แถบทุ่งหญ้าประเทศจีน (ธิเบต) , เนปาล , ภูฎาน ในระดับความสูง 10000 -12000 ฟุต จากระดับน้ำทะเล  แต่ในปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยง  ส่วนใหญ่เพาะเลี้ยงในบริเวณภาคใต้ของมณฑลชิงไห่ , เขตซานโตวในธิเบต   มณฑลเสฉาน   ยูนนาน   และกุ้ยโจว 

ลักษณะทั่วไปของถั่งเช่า

ถั่งเช่า ที่เรียกว่าหญ้าหนอน เนื่องจากว่าสมุนไพรชนิดนี้ประกอบไปด้วย 2 ส่วน ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นต้นหญ้า หมายถึง ส่วนที่เป็นตัวหนอน  ตัวหนอนของผีเสื้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์ Hepialus  armoricanus Oberthiir  รวมทั้งบนตัวหนอนมีเห็ดมีชื่อวิทยาศาสตร์ Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. หนอนประเภทนี้ในฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ  เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลาย  สปอร์เห็ดจะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลาย แล้วไปตกที่พื้นดิน จากนนั้นตัวหนอนพวกนี้ก็จะกินสปอร์ แล้วก็เมื่อฤดูร้อนสปอร์ก็เริ่มเติบโตเป็นเส้นใยโดยอาศัยการดูดสารอาหารรวมทั้งธาตุจากตัวหนอนนั้น เส้นใยงอกออกจากห้องของตัวหนอน แล้วก็แตกหน่อออกจากปากของมัน เห็ดเหล่านี้อยากได้แสงอาทิตย์มันจึงงอกขึ้นสู่พื้นดิน  รูปลักษณะภายนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนเองก็จะเบาๆตายไป อยู่ในรูปแบบของหนอนตามซาก  ด้วยเหตุนี้ “ถั่งเช่า” ที่ใช้สำหรับเพื่อการทำเป็นยาก็คือ ตัวหนอนและก็เห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง  โดยถั่งเช่าที่มีคุณภาพดี  ตัวหนอนควรมีสีเหลืองผ่องใส  รวมทั้งมีความยาว ขนาดใหญ่สมบูรณ์ ข้างหน้าตัดมีสีขาวแกมเหลือง  และก็ส่วนที่เป็นรา มีสีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์ของถั่งเช่า

• จัดแจงขวดแก้ว
• จัดเตรียมสารอาหารสำหรับเชื้อเห็ดถั่งเช่าสีทองเป็นข้าวสังข์หยด , ปลายข้าว , ข้าวโพด . ถั่วเขียว , ถั่วเหลือง , กากถั่วเหลืองรำข้าว , ตัวหนอนไหม(ดักแด้)(บด) เพื่อมาเป็นแหล่งโปรตีน ถ้าหากตอนไหนไม่มีหนอนไหม ก็ให้ใช้ไข่แทน
• นำน้ำกินที่ต้มกับมันฝรั่ง , ข้าวโพดอ่อน , ไข่ แล้วก็ค่อยนำไปเพิ่มเติมในขวดที่ใส่อาหารไว้
• นำไปนึ่ง ในหม้อนึ่งความดัน ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส , ด้วยความดันที่ 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว ตรงเวลา 30 นาที กรณีที่นึ่งด้วยลังถึง ให้นึ่งนานเป็นเวลา 30 – 40 นาที จากเมื่อน้ำเดือด , แล้วนำมาพักไว้ 1 วัน , แล้วเอามานึ่งแบบเดิมอีกครั้งหนึ่ง
• หลังจากนั้นนำไปเขี่ยใส่เชื้อเห็ด ลงในขวดสารอาหาร แล้วนำไปบ่งเชื้ออีก 2 อาทิตย์ ในที่มืด
• หลังจากนั้นนำมาเลี้ยงต่อในที่ ควบคุมอุณหภูมิ ให้มีความเย็น 18 องศา ต่ออีก 2 – 3 เดือน กระทั่งเห็ดขึ้นสุดกำลังจึงเก็บผลผลิตได้

องค์ประกอบทางเคมีของถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีองค์ประกอบทางเคมีที่สำคัญเป็น สารแมนนิทอล  (manniton) หรือกรดคอร์ดิเซพิก (cordycepic acid) มีปริมาณร้อยละ 7 – 29 (ต่างกันในระยะเจริญเติบโตต่างๆของดอกเห็ด) และสารคอร์ดิเซพิน (cordycepin) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของสารอะดีโนซีน (adenosine) นอกจากนี้ยังพบสารกลุ่มนิวคลีโอไซค์ (nucleosides) โปรตีน พอลิแซ็กคาไรค์ (polysaccharides) ไขมันสเตอรอล (syerols) วิตามิน แร่ปริมาณเล็กน้อย เป็นต้น

สรรพคุณถั่งเช่า

• ช่วยเสริมความสามารถทางเพศ มีฤทธิ์บำรุงกำลังทางเพศ ช่วยให้น้ำอสุจิแข็งแรก เพราะเหตุว่าการกินถั่งเช่าจะทำให้มีเลือดไปเลี้ยงของลับมากขึ้นเรื่อยๆ ถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มปริมาณของสเปิร์มในน้ำเชื้อได้ โดยจากการเรียนรู้ในเพศชาย 22 คนพบว่าเมื่อใช้ถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมแล้ว ปริมาณของสเปิร์มในสเปิร์มมากขึ้น 33% ทั้งยังยังลดปริมาณสเปิร์มที่มีความผิดปกติลงได้ถึง 29% และก็เมื่อศึกษาเพิ่มเติมอีกก็พบว่าถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มความปรารถนาทางเพศได้ 66 – 86% ทั้งยังมีคุณลักษณะสำหรับการคุ้มครองแล้วก็สร้างเสริมลักษณะการทำงานของต่อมหมวกไต แล้วก็เพิ่มโอกาสที่สเปิร์มจะปฏิสนธิได้
• ช่วยทำให้แนวทางการทำงานของหัวใจ ถั่งเช่า มีคุณประโยชน์ช่วยปรับให้อัตราการเต้นของหัวใจให้ปกติได้ ทั้งยังยังช่วยทุเลาอาการหัวใจขาดออกซิเจน แล้วก็เพิ่มออกซิเจนให้หัวใจได้
• เสริมสร้างรูปแบบการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ช่วยทำให้ปรุงแนวทางการทำงานของระบบภูมิต้านทานให้เป็นปกติ ช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์ภูมิคุ้มกันเยอะขึ้น
• ต้านมะเร็ง ถั่งเช่าก็ยังมีฤทธิ์สำหรับการต้านทานมะเร็ง โดยสารคอร์ไดเซปิน (Codycepin) ที่อยู่ในถั่งเช่าถือเป็นสารที่มีความจำเป็นในการต้านการเกิดโรคมะเร็ง ป้องกันการเกิดรวมทั้งการแพร่ไปของเนื้อร้าย
• ลดไขมันในเลือด ถั่งเช่ามีสรรพคุณควบคุมระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล และสามกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคภัยอื่นๆ
• ฟื้นฟูหลักการทำงานของไต สำหรับคนเจ็บโรคไตเรื้อรัง การรับประทานถั่งเช่าจะช่วยบรรเทาอาการลง และก็ทำให้สุขภาพไตดีขึ้น ทั้งยังลดความทรุดโทรมของไตที่เกิดขึ้นจากสารพิษตกค้างได้
• เสริมสร้างรูปแบบการทำงานของตับ การกินถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมจะช่วยลดผลกระทบจากสารพิษ รวมทั้งป้องกันการเกิดพังทลายพืดในตับ สารต้านอนุมูลอิสระก็ยังเข้าไปทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นลักษณะการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ลดความเลี่ยงในการเกิดโรคเชื้อไวรัสตับอักเสบได้ด้วย
• บำรุงโลหิต สารที่อยู่ในถั่งเช่าก็ยังช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบโลหิต ทำให้ร่างกายสร้างไขกระดูกมากขึ้นเรื่อยๆซึ่งทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงและเซลล์เม็ดเลือดขาวถูกผลิตในจำนวนที่พอเพียงต่อสุขภาพ
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด ถั่งเช่าถือเป็นสมุนไพรอีกจำพวกที่ช่วยลดน้ำตาลได้ โดยมีการเรียนรู้พบว่าการรับประทานถั่งเช่าวันละ 3 กรัม จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ถึง 95%

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ถั่งเช่า

ขนาดบริโภคของคนแก่ (แก่กว่า 18 ปี) ในทุกๆวัน ราวๆ 3 – 9 กรัม

การศึกษาทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่า

มีรายงานการเรียนรู้ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่ามาก ทั้งฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ต้านมะเร็งทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นลักษณะการทำงานของหัวใจและเส้นโลหิตปกป้องไตรวมทั้งตับ ต้านทานอนุมูลอิสระ เป็นต้น

• ฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน เมื่อให้สารกรุ๊ปพอลิแซ็กคาไรด์ที่แยกได้จากถั่งเช่าแก่หนูเมาส์โดยฉีดเข้าหลอดโลหิตดำในขนาด 35 มิลลิกรัม/กิโล เป็นเวลา 5 วัน ศึกษาเล่าเรียนเภสัชจลุกลี้ลุกลนศาสตร์ของสารดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นในหนูเมาส์ต่อระบบภูมิคุ้มกันเทียบกับกรุ๊ปควบคุม พบว่าสารพอลิแซ็กคาไรด์แต่ละชนิดสามารถเพิ่มประสิทธิสำหรับในการสนองตอบของระบบภูมิต้านทานดรรชนีม้าม (spleen index) ดรรชนีนิไทมัส (thymus index) และก็ทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นการกลืนรับประทานของเซลล์แมคโครฟาจ (macrophages)
• ฤทธิ์ต้านทานมะเร็ง เมื่อให้ถั่งเช่าแก่หนูเมาส์ในขนาด 50 มก./กก. พบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์ Hela โดยมีอัตราการเติบโต ดรรชนีทิคส์ (mitotic) ความรู้ความเข้าใจสำหรับการเจริญเติบโตของไขมันส่วนนุ่มน้อยกว่ากลุ่มควบคุม ตามหน้าที่ที่ถูกทำลายกระจ่างแจ้งที่สุดคือนิวเคลียส ยิ่งกว่านั้นยังพบว่าถั่งเช่าในขนาด 50 มิลลิกรัม/กิโล มีฤทธิ์ยั้งเซลล์ของมะเร็งเม็ดเลือดขาวหนูเม้าส์ และมีฤทธิ์ต่อต้านเนื้องอกรวมทั้งยับยั้งการแพร่ตามธรรมชาติของมะเร็งปอดหนู่เมาส์
• ผลต่อระบบหัวใจและก็เส้นโลหิต มีรายงานการศึกษาในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจที่แยกจากกายหนูแรท  โดยใช้เซลล์ myocytes ของหนูแรทแรกเกิด สังเกตกลุ่มเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจวาดภาพเซลล์ pollex โดยใช้ตัวแปลงสัญญาณจากแสงพบว่าถั่งเช่าในขนาด 0.66  มก./มิลลิลิตร สามารถชะลออัตราการเต้นของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ pollex ได้ อีกการทดลองหนึ่งพบว่าสารสกัด 70% แอลกอฮอล์จากเส้นใยเห็ดของถั่งเช่ามีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตหมาที่ถูกดมยาสลบและลดระดับความดันเลือด
• ฤทธิ์คุ้มครองไต มีรายงานการศึกษาเล่าเรียนในหนูแรทที่ได้รับยาไซโคลสปอริน (cyclosporine) ซึ่งเป็นพิษต่อไตชนิดกระทันหัน พบว่าถั่งเช่าสามารถลดพิษของยาไซโคลสปอรินที่มีต่อไต และลดพิษของสมุนไพรเหลชูงเถิง
• ฤทธิ์ต่อต้านอนุมูลอิสระ ชะลอความแก่ มีกล่าวว่าสารสกัดถั่งเช่ามีฤทธิ์ชะลอความแก่ของหนูถีบจักรที่ถูกรั้งนำด้วย ดี-กาแล็กโตสโดยถั่งเช่าช่วยเพิ่มความจำในหนูแก่ ทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นหลักการทำงานของตับ สมอง เม็ดเลือดแดง โปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมีซุปเปอร์ออกไซด์ดิสมิวเตส (super oxide dismutase; SOD) และเลือดทั้งหมดทั้งปวง ลดระดับเอนโซม์โมโนเอมีนออกสิเดส (malondiadehyde; MDA) ในตับรวมทั้งสมอง

การศึกษาทางพิษวิทยาของถั่งเช่า 

มีรายงานการศึกษาความเป็นพิษของถั่งเช่า พบว่าขนาดสูงสุดของถั่งเช่าที่หนูเมาส์สามารถทนได้คือ 45 กรัม/กก.  หรือราว 250 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน เมื่อให้สารสกัดถั่งเช่าโดยฉีดเข้าท้องหนูเมาส์  ขนาดที่ทำให้หนูตายจำนวนร้อยละ 5 (LD 50) มีค่าเท่ากับ 27.1 กรัม/โล เมื่อได้รับยาเกินขนาดจะมีลักษณะอาการเริ่มต้นด้วยการหยุดยั้งทั่วๆไป ตามด้วยการกระตุ้นทั่วไป กระตุก ชัก และกดระบบฟุตบาทหายใจ นอกนั้นยังพบว่าถั่งเช่าไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อการเติบโต ไม่มีฤทธิ์ทำให้กำเนิดเด็กแรกเกิดวิรูป ในหนูเมาส์

ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง

• ควรจะระวังการใช้ในผู้เจ็บป่วยโรคเบาหวาน เพราะว่าถั่งเช่ามีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จะไปเสริมฤทธิ์กับยาลดน้ำตาลในเลือด
• ควรระวังการใช้ในผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มป้องกันการเกาะกรุ๊ปของเกล็ดเลือด เพราะว่าถั่งเช่ามีฤทธิ์ต่อต้านการยึดกรุ๊ปของเกล็ดเลือด
• ควรจะระวังการใช้ในคนเจ็บที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน เนื่องจากถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน