การเรียนทางพิษวิทยาสมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่า ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร  ถั่งเช่า
ชื่ออื่นๆ ตังถั่งเช่า (dong Chong Cao) ,ตังถั่งแห่เช่า (dong Chong Xia Cao), หญ้าหนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ophiocord yceps  sinensis

ถิ่นกำเนิด

ถั่งเช่าพบได้ แถบทุ่งหญ้าประเทศจีน (ธิเบต) , เนปาล , ภูฎาน ในระดับความสูง 10000 -12000 ฟุต จากระดับน้ำทะเล  แต่ในปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยง  ส่วนใหญ่เพาะเลี้ยงในบริเวณภาคใต้ของมณฑลชิงไห่ , เขตซานโตวในธิเบต   มณฑลเสฉาน   ยูนนาน   และกุ้ยโจว 

ลักษณะทั่วไปของถั่งเช่า

ถั่งเช่า ที่เรียกว่าต้นหญ้าหนอน เนื่องจากสมุนไพรประเภทนี้ประกอบไปด้วย 2 ส่วน ฤดูหนาวเป็นหนอน หน้าร้อนเป็นต้นหญ้า คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอน  ตัวหนอนของผีเสื้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์ Hepialus  armoricanus Oberthiir  และบนตัวหนอนมีเห็ดประเภทหนึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. หนอนจำพวกนี้ในช่วงฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ  เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลาย  สปอร์เห็ดจะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลาย แล้วไปตกที่พื้นดิน จากนนั้นตัวหนอนเหล่านี้ก็จะกินสปอร์ และเมื่อฤดูร้อนสปอร์ก็เริ่มเจริญเติบโตเป็นเส้นใยโดยอาศัยการดูดสารอาหารแล้วก็ธาตุจากตัวหนอนนั้น เส้นใยแตกออกออกมาจากห้องของตัวหนอน รวมทั้งงอกออกมาจากปากของมัน เห็ดพวกนี้อยากได้แสงตะวันมันก็เลยแตกออกขึ้นสู่พื้นดิน  รูปลักษณะภายนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนเองก็จะค่อยๆตายไป อยู่ในลักษณะของหนอนตามซาก  ฉะนั้น “ถั่งเช่า” ที่ใช้สำหรับในการทำเป็นยาก็เป็น ตัวหนอนแล้วก็เห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง  โดยถั่งเช่าที่มีคุณภาพดี  ตัวหนอนต้องมีสีเหลืองสดใส  แล้วก็มีความยาว ขนาดใหญ่สมบูรณ์ ด้านหน้าตัดมีสีขาวแกมเหลือง  รวมทั้งส่วนที่เป็นรา มีสีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์ของถั่งเช่า

• ตระเตรียมขวดแก้ว
• เตรียมสารอาหารสำหรับเชื้อเห็ดถั่งเช่าสีทองเป็นข้าวสังข์หยด , ปลายข้าว , ข้าวโพด . ถั่วเขียว , ถั่วเหลือง , กากถั่วเหลืองรำข้าว , ตัวหนอนไหม(ดักแด้)(บด) เพื่อมาเป็นแหล่งโปรตีน หากช่วงไหนไม่มีหนอนไหม ก็ให้ใช้ไข่แทน
• นำน้ำดื่มที่ต้มกับมันฝรั่ง , ข้าวโพดอ่อน , ไข่ แล้วก็ค่อยนำไปเพิ่มในขวดที่ใส่ของกินไว้
• นำไปนึ่ง ในหม้อนึ่งความดัน ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส , ด้วยความดันที่ 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 30 นาที ในกรณีที่นึ่งด้วยลังถึง ให้นึ่งนานตรงเวลา 30 – 40 นาที จากเมื่อน้ำเดือด , แล้วเอามาพักไว้ 1 วัน , แล้วเอามานึ่งแบบเดิมอีกทีหนึ่ง
• แล้วต่อจากนั้นนำไปเขี่ยใส่เชื้อเห็ด ลงในขวดสารอาหาร แล้วหลังจากนั้นก็ค่อยนำไปบ่งเชื้ออีก 2 อาทิตย์ ในที่มืด
• แล้วนำมาเลี้ยงต่อในที่ ควบคุมอุณหภูมิ ให้มีความเย็น 18 องศา ต่ออีก 2 – 3 เดือน จนเห็ดขึ้นเต็มที่ก็เลยเก็บผลิตผลได้

องค์ประกอบทางเคมีของถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีส่วนประกอบทางเคมีที่สำคัญคือ สารแมนนิทอล  (manniton) หรือกรดคอร์ดิเซพิก (cordycepic acid) มีปริมาณร้อยละ 7 – 29 (แตกต่างกันในระยะเจริญเติบโตต่างๆของดอกเห็ด) และสารคอร์ดิเซพิน (cordycepin) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของสารอะดีโนซีน (adenosine) นอกเหนือจากนี้ยังเจอสารกรุ๊ปนิวคลีโอไซค์ (nucleosides) โปรตีน พอลิแซ็กคาไรค์ (polysaccharides) ไขมันสเตอคอยล (syerols) วิตามิน แร่ธาตุปริมาณบางส่วน ฯลฯ

สรรพคุณถั่งเช่า

• ช่วยเสริมสมรรถภาพทางเพศ มีฤทธิ์ชูกำลังทางเพศ ช่วยทำให้สเปิร์มแข็งแรก เนื่องจากการกินถั่งเช่าจะนำมาซึ่งการทำให้มีเลือดไปเลี้ยงอวัยวะเพศมากยิ่งขึ้น ถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มปริมาณของสเปิร์มในน้ำอสุจิได้ โดยจากการเรียนในผู้ชาย 22 คนพบว่าเมื่อใช้ถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมแล้ว ปริมาณของสเปิร์มในน้ำอสุจิเพิ่มขึ้น 33% ทั้งยังลดปริมาณสเปิร์มที่มีความผิดธรรมดาลงได้ถึง 29% และเมื่อศึกษาเพิ่มเติมก็พบว่าถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มสิ่งที่ต้องการทางเพศได้ 66 – 86% อีกทั้งยังมีคุณสมบัติสำหรับเพื่อการปกป้องรักษาและก็เสริมสร้างลักษณะการทำงานของต่อมหมวกไต และเพิ่มจังหวะที่สเปิร์มจะถือกำเนิดได้
• ช่วยปรับแนวทางการทำงานของหัวใจ ถั่งเช่า มีคุณประโยชน์ช่วยปรับให้อัตราการเต้นของหัวใจให้เป็นปกติได้ ทั้งยังยังช่วยทุเลาอาการหัวใจขาดออกสิเจน แล้วก็เพิ่มออกซิเจนให้หัวใจได้
• เสริมสร้างหลักการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ช่วยปรับปรุงแนวทางการทำงานของระบบภูมิต้านทานให้เป็นปกติ ช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์ภูมิต้านทานเพิ่มมากขึ้น
• ต้านโรคมะเร็ง ถั่งเช่าก็ยังมีฤทธิ์สำหรับเพื่อการต่อต้านโรคมะเร็ง ขึ้นรถคอร์ไดเซปิน (Codycepin) ที่อยู่ในถั่งเช่านับว่าเป็นสารที่มีความจำเป็นสำหรับในการต้านการเกิดมะเร็ง คุ้มครองการเกิดรวมทั้งการแพร่ไปของเนื้อร้าย
• ลดไขมันในเลือด ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ควบคุมระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล และสามกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคภัยอื่นๆ
• ฟื้นฟูการทำงานของไต สำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง การรับประทานถั่งเช่าจะช่วยบรรเทาอาการลง รวมทั้งทำให้สุขภาพไตดีขึ้น ทั้งยังลดความย่ำแย่ของไตที่เกิดขึ้นมาจากสารพิษตกค้างได้
• สร้างเสริมแนวทางการทำงานของตับ การกินถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมจะช่วยลดผลพวงจากสารพิษ และปกป้องการเกิดพังทลายพืดในตับ สารต้านอนุมูลอิสระก็ยังเข้าไปเพิ่มประสิทธิภาพแนวทางการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ลดความเลี่ยงสำหรับเพื่อการเกิดโรคไวรัสตับอักเสบได้ด้วย
• บำรุงเลือด สารที่อยู่ในถั่งเช่าก็ยังช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบโลหิต ทำให้ร่างกายสร้างไขกระดูกเยอะขึ้นเรื่อยๆซึ่งทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงแล้วก็เซลล์เม็ดเลือดขาวถูกสร้างในจำนวนที่เพียงพอต่อสภาพร่างกาย
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด ถั่งเช่าถือเป็นสมุนไพรอีกชนิดที่ช่วยลดน้ำตาลได้ โดยมีการเล่าเรียนพบว่าการรับประทานถั่งเช่าวันละ 3 กรัม จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ถึง 95%

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ถั่งเช่า

ขนาดบริโภคของคนแก่ (แก่กว่า 18 ปี) ในวันแล้ววันเล่า ราว 3 – 9 กรัม

การศึกษาทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่า

มีรายงานการศึกษาเล่าเรียนฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่าเยอะแยะ อีกทั้งฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน ต้านทานมะเร็งเพิ่มประสิทธิภาพแนวทางการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดคุ้มครองป้องกันไตแล้วก็ตับ ต่อต้านอนุมูลอิสระ ฯลฯ

• ฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน เมื่อให้สารกรุ๊ปพอลิแซ็กคาไรด์ที่แยกได้จากถั่งเช่าแก่หนูเมาส์โดยฉีดเข้าหลอดเลือดดำในขนาด 35 มิลลิกรัม/กก. ตรงเวลา 5 วัน เรียนเภสัชจลุกลี้ลุกลนศาสตร์ของสารดังที่ได้กล่าวมาแล้วในหนูเมาส์ต่อระบบภูมิต้านทานเทียบกับกรุ๊ปควบคุม พบว่าสารพอลิแซ็กคาไรด์แต่ละจำพวกสามารถเพิ่มประสิทธิสำหรับในการสนองตอบของระบบภูมิต้านทานดรรชนีม้าม (spleen index) ดรรชนีนิไทมัส (thymus index) รวมทั้งเพิ่มประสิทธิภาพการกลืนรับประทานของเซลล์แมคโครฟาจ (macrophages)
• ฤทธิ์ต่อต้านโรคมะเร็ง เมื่อให้ถั่งเช่าแก่หนูเมาส์ในขนาด 50 มก./โล พบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์ Hela โดยมีอัตราการเจริญเติบโต ดรรชนีทิคส์ (mitotic) ความสามารถสำหรับในการเจริญวัยของไขมันส่วนนุ่มต่ำกว่ากลุ่มควบคุม ตามหน้าที่ที่ถูกทำลายกระจ่างที่สุดคือนิวเคลียส นอกเหนือจากนี้ยังพบว่าถั่งเช่าในขนาด 50 มก./กิโลกรัม มีฤทธิ์ยั้งเซลล์ของโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวหนูเม้าส์ และมีฤทธิ์ต่อต้านเนื้องอกและก็ยับยั้งการแพร่ขยายตามธรรมชาติของมะเร็งปอดหนู่เมาส์
• ผลต่อระบบหัวใจและก็เส้นโลหิต มีรายงานการศึกษาเล่าเรียนในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจที่แยกจากกายหนูแรท  โดยใช้เซลล์ myocytes ของหนูแรทแรกเกิด พิจารณากรุ๊ปเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจวาดภาพเซลล์ pollex โดยใช้ตัวแปลงสัญญาณจากแสงพบว่าถั่งเช่าในขนาด 0.66  มิลลิกรัม/มิลลิลิตร สามารถชะลออัตราการเต้นของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ pollex ได้ อีกการทดลองหนึ่งพบว่าสารสกัด 70% แอลกอฮอล์จากเส้นใยเห็ดของถั่งเช่ามีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตสุนัขที่ถูกดมยาสลบและลดระดับความดันโลหิต
• ฤทธิ์ปกป้องไต มีรายงานการเรียนรู้ในหนูแรทที่ได้รับยาไซโคลสปอริน (cyclosporine) ซึ่งเป็นพิษต่อไตประเภทรุนแรง พบว่าถั่งเช่าสามารถลดพิษของยาไซโคลสปอรินที่มีต่อไต รวมทั้งลดพิษของสมุนไพรเหลชูงเถิง
• ฤทธิ์ต่อต้านอนุมูลอิสระ ชะลอความแก่ มีกล่าวว่าสารสกัดถั่งเช่ามีฤทธิ์ชะลอความแก่ของหนูถีบจักรที่ถูกรั้งนำด้วย ดี-กาแล็กโตสโดยถั่งเช่าช่วยเพิ่มความทรงจำในหนูแก่ ทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นแนวทางการทำงานของตับ สมอง เม็ดเลือดแดง โปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมีซุปเปอร์ออกไซด์ดิสมิวเตส (super oxide dismutase; SOD) แล้วก็เลือดทั้งหมด ลดระดับเอนโซม์โมโนเอมีนออกสิเดส (malondiadehyde; MDA) ในตับรวมทั้งสมอง

การศึกษาทางพิษวิทยาของถั่งเช่า 

มีรายงานการเรียนความเป็นพิษของถั่งเช่า พบว่าขนาดสูงสุดของถั่งเช่าที่หนูเมาส์สามารถทนได้คือ 45 กรัม/โล  หรือราวๆ 250 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน เมื่อให้สารสกัดถั่งเช่าโดยฉีดเข้าช่องท้องหนูเมาส์  ขนาดที่ทำให้หนูตายจำนวนร้อยละ 5 (LD 50) มีค่าพอๆกับ 27.1 กรัม/โล เมื่อได้รับยาเกินขนาดจะมีลักษณะอาการเริ่มด้วยการหยุดยั้งทั่วๆไป ตามด้วยการกระตุ้นทั่วไป กระตุก ชัก และกดระบบฟุตบาทหายใจ นอกเหนือจากนี้ยังพบว่าถั่งเช่าไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่ทำให้เกิดผลเสียต่อการเจริญเติบโต ไม่มีฤทธิ์ทำให้เกิดเด็กแบเบาะวิรูป ในหนูเมาส์

ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง

• ต้องระวังการใช้ในคนไข้โรคเบาหวาน เพราะว่าถั่งเช่ามีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จะไปเสริมฤทธิ์กับยาลดน้ำตาลในเลือด
• ควรจะระวังการใช้ในคนป่วยที่ได้รับยากลุ่มปกป้องการเกาะกรุ๊ปของเกล็ดเลือด เนื่องมาจากถั่งเช่ามีฤทธิ์ต่อต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด
• ควรจะระวังการใช้ในคนเจ็บที่ได้รับยากดภูมิต้านทาน แบบนี้เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน