ข้อเเนะนำ/ข้อพึงระวังสมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่า ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร  ถั่งเช่า
ชื่ออื่นๆ ตังถั่งเช่า (dong Chong Cao) ,ตังถั่งแห่เช่า (dong Chong Xia Cao), หญ้าหนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ophiocord yceps  sinensis

ถิ่นกำเนิด

ถั่งเช่าพบได้ แถบทุ่งหญ้าประเทศจีน (ธิเบต) , เนปาล , ภูฎาน ในระดับความสูง 10000 -12000 ฟุต จากระดับน้ำทะเล  แต่ในปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยง  ส่วนใหญ่เพาะเลี้ยงในบริเวณภาคใต้ของมณฑลชิงไห่ , เขตซานโตวในธิเบต   มณฑลเสฉาน   ยูนนาน   และกุ้ยโจว 

ลักษณะทั่วไปของถั่งเช่า

ถั่งเช่า ที่เรียกว่าหญ้าหนอน เนื่องจากสมุนไพรชนิดนี้ประกอบไปด้วย 2 ส่วน ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นต้นหญ้า คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอน  ตัวหนอนของผีเสื้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์ Hepialus  armoricanus Oberthiir  แล้วก็บนตัวหนอนมีเห็ดประเภทหนึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. หนอนประเภทนี้ในช่วงฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ  เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลาย  สปอร์เห็ดจะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลาย แล้วไปตกที่พื้นดิน จากนนั้นตัวหนอนพวกนี้ก็จะรับประทานสปอร์ รวมทั้งเมื่อหน้าร้อนสปอร์ก็เริ่มเติบโตเป็นเส้นใยโดยอาศัยการดูดสารอาหารและก็แร่ธาตุจากตัวหนอนนั้น เส้นใยแตกออกออกมาจากห้องของตัวหนอน รวมทั้งแตกหน่อออกมาจากปากของมัน เห็ดกลุ่มนี้ต้องการแดดมันจึงแตกออกขึ้นสู่พื้นดิน  รูปลักษณะข้างนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนเองก็จะเบาๆตายไป อยู่ในรูปแบบของหนอนตามซาก  เพราะฉะนั้น “ถั่งเช่า” ที่ใช้สำหรับในการทำเป็นยาก็คือ ตัวหนอนรวมทั้งเห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง  โดยถั่งเช่าที่มีคุณภาพดี  ตัวหนอนต้องมีสีเหลืองผ่องใส  แล้วก็มีความยาว ขนาดใหญ่สมบูรณ์ ด้านหน้าตัดมีสีขาวปนเหลือง  แล้วก็ส่วนที่เป็นรา มีสีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์ของถั่งเช่า

• เตรียมขวดแก้ว
• ตระเตรียมสารอาหารสำหรับเชื้อเห็ดถั่งเช่าสีทองเป็นข้าวสังข์หยด , ปลายข้าว , ข้าวโพด . ถั่วเขียว , ถั่วเหลือง , กากถั่วเหลืองรำข้าว , ตัวหนอนไหม(ดักแด้)(บด) เพื่อมาเป็นแหล่งโปรตีน ถ้าตอนไหนไม่มีหนอนไหม ก็ให้ใช้ไข่แทน
• นำน้ำเปล่าที่ต้มกับมันฝรั่ง , ข้าวโพดอ่อน , ไข่ แล้วนำไปเพิ่มเติมในขวดที่ใส่อาหารไว้
• นำไปนึ่ง ในหม้อนึ่งความดัน ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส , ด้วยความดันที่ 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว ตรงเวลา 30 นาที ในกรณีที่นึ่งด้วยลังถึง ให้นึ่งนานตรงเวลา 30 – 40 นาที จากเมื่อน้ำเดือด , แล้วเอามาพักไว้ 1 วัน , แล้วนำมานึ่งแบบเดิมอีกครั้งหนึ่ง
• หลังจากนั้นนำไปเขี่ยใส่เชื้อเห็ด ลงในขวดสารอาหาร แล้วก็ค่อยนำไปบ่งเชื้ออีก 2 อาทิตย์ ในที่มืด
• แล้วหลังจากนั้นเอามาเลี้ยงต่อในที่ ควบคุมอุณหภูมิ ให้มีความเย็น 18 องศา ต่ออีก 2 – 3 เดือน จนเห็ดขึ้นเต็มกำลังก็เลยเก็บผลผลิตได้

องค์ประกอบทางเคมีของถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีองค์ประกอบทางเคมีที่สำคัญคือ สารแมนนิทอล  (manniton) หรือกรดคอร์ดิเซพิก (cordycepic acid) มีปริมาณร้อยละ 7 – 29 (ต่างกันในระยะเจริญวัยต่างๆของดอกเห็ด) และก็สารคอร์ดิเซพิน (cordycepin) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของสารอะดีโนซีน (adenosine) นอกนั้นยังเจอสารกลุ่มนิวคลีโอไซค์ (nucleosides) โปรตีน พอลิแซ็กคาไรค์ (polysaccharides) ไขมันสเตอรอคอยล (syerols) วิตามิน แร่ปริมาณน้อย เป็นต้น

สรรพคุณถั่งเช่า

• ช่วยเสริมสมรรถนะทางเพศ มีฤทธิ์บำรุงกำลังทางเพศ ช่วยทำให้น้ำเชื้อแข็งแรก เนื่องจากการกินถั่งเช่าจะนำมาซึ่งการทำให้มีเลือดไปเลี้ยงอวัยวะเพศมากขึ้น ถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มปริมาณของสเปิร์มในน้ำอสุจิได้ โดยจากการศึกษาเล่าเรียนในเพศชาย 22 คนพบว่าเมื่อใช้ถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมแล้ว จำนวนของสเปิร์มในน้ำอสุจิเพิ่มขึ้น 33% ทั้งยังลดปริมาณสเปิร์มที่มีความผิดธรรมดาลงได้ถึง 29% และเมื่อศึกษาเล่าเรียนเพิ่มเติมก็พบว่าถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มความปรารถนาทางเพศได้ 66 – 86% ทั้งยังยังมีคุณลักษณะสำหรับในการปกป้องและเสริมสร้างแนวทางการทำงานของต่อมหมวกไต แล้วก็เพิ่มจังหวะที่สเปิร์มจะกำเนิดได้
• ช่วยทำให้ปรับรูปแบบการทำงานของหัวใจ ถั่งเช่า มีสรรพคุณช่วยปรับอัตราการเต้นของหัวใจให้ปกติได้ ทั้งยังช่วยทุเลาอาการหัวใจขาดออกซิเจน รวมทั้งเพิ่มออกซิเจนให้หัวใจได้
• สร้างเสริมการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ช่วยปรับให้ปรุงลักษณะการทำงานของระบบภูมิต้านทานให้ปกติ ช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์ภูมิต้านทานเพิ่มมากขึ้น
• ต่อต้านโรคมะเร็ง ถั่งเช่าก็ยังมีฤทธิ์ในการต่อต้านโรคมะเร็ง โดยสารคอร์ไดเซปิน (Codycepin) ที่อยู่ในถั่งเช่านับว่าเป็นสารที่มีความสำคัญสำหรับในการต้านทานการเกิดมะเร็ง คุ้มครองป้องกันการเกิดและก็การแพร่ของเนื้อร้าย
• ลดไขมันในเลือด ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ควบคุมระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล แล้วก็ตรีกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นต้นเหตุของโรคภัยอื่นๆ
• ฟื้นฟูการทำงานของไต สำหรับคนเจ็บโรคไตเรื้อรัง การกินถั่งเช่าจะช่วยบรรเทาอาการลง แล้วก็ทำให้สุขภาพไตดีขึ้น ทั้งยังยังลดความเสียหายของไตที่เกิดขึ้นจากสารพิษตกค้างได้
• เสริมสร้างหลักการทำงานของตับ การกินถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมจะช่วยลดผลกระทบจากพิษ และก็คุ้มครองป้องกันการเกิดพังทลายพืดในตับ สารต้านอนุมูลอิสระก็ยังเข้าไปทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นหลักการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ลดความเลี่ยงสำหรับการกำเนิดโรคเชื้อไวรัสตับอักเสบได้ด้วย
• บำรุงเลือด สารที่อยู่ในถั่งเช่าก็ยังช่วยสร้างเสริมการทำงานของระบบโลหิต ทำให้ร่างกายสร้างไขกระดูกเยอะขึ้นซึ่งทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงและเซลล์เม็ดเลือดขาวถูกทำในจำนวนที่พอเพียงต่อสถาพทางร่างกาย
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด ถั่งเช่านับว่าเป็นสมุนไพรอีกประเภทที่ช่วยลดน้ำตาลได้ โดยมีการศึกษาพบว่าการรับประทานถั่งเช่าวันละ 3 กรัม จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ถึง 95%

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ถั่งเช่า

ขนาดบริโภคของผู้ใหญ่ (แก่กว่า 18 ปี) ในทุกๆวัน โดยประมาณ 3 – 9 กรัม

การศึกษาทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่า

มีรายงานการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่าเยอะมาก ทั้งฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน ต่อต้านโรคมะเร็งเพิ่มประสิทธิภาพรูปแบบการทำงานของหัวใจแล้วก็เส้นโลหิตคุ้มครองปกป้องไตและตับ ต้านทานอนุมูลอิสระ เป็นต้น

• ฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน เมื่อให้สารกรุ๊ปพอลิแซ็กคาไรด์ที่แยกได้จากถั่งเช่าแก่หนูเมาส์โดยฉีดเข้าหลอดโลหิตดำในขนาด 35 มิลลิกรัม/กก. เป็นเวลา 5 วัน ศึกษาเล่าเรียนเภสัชจลนลานศาสตร์ของสารดังที่กล่าวถึงแล้วในหนูเมาส์ต่อระบบภูมิคุ้มกันเทียบกับกรุ๊ปควบคุม พบว่าสารพอลิแซ็กคาไรด์แต่ละชนิดสามารถเพิ่มประสิทธิสำหรับในการสนองตอบของระบบภูมิต้านทานดรรชนีม้าม (spleen index) ดัชนีนิไทมัส (thymus index) และก็เพิ่มประสิทธิภาพการกลืนรับประทานของเซลล์แมคโครฟาจ (macrophages)
• ฤทธิ์ต้านทานมะเร็ง เมื่อให้ถั่งเช่าแก่หนูเมาส์ในขนาด 50 มก./กก. พบว่ามีฤทธิ์ยั้งเซลล์ Hela โดยมีอัตราการเจริญเติบโต ดรรชนีทิคส์ (mitotic) ความรู้ความเข้าใจสำหรับในการเจริญเติบโตของไขมันส่วนนุ่มต่ำลงยิ่งกว่ากลุ่มควบคุม ตามหน้าที่ที่ถูกทำลายแจ่มแจ้งที่สุดเป็นนิวเคลียส นอกเหนือจากนั้นยังพบว่าถั่งเช่าในขนาด 50 มก./กิโล มีฤทธิ์ยั้งเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวหนูเม้าส์ รวมทั้งมีฤทธิ์ต่อต้านเนื้องอกรวมทั้งยับยั้งการแพร่ระบาดตามธรรมชาติของโรคมะเร็งปอดหนู่เมาส์
• ผลต่อระบบหัวใจและก็หลอดเลือด มีรายงานการศึกษาเล่าเรียนในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจที่แยกจากกายหนูแรท  โดยใช้เซลล์ myocytes ของหนูแรททารก สังเกตกลุ่มเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจวาดรูปเซลล์ pollex โดยใช้ตัวแปลงสัญญาณจากแสงสว่างพบว่าถั่งเช่าในขนาด 0.66  มก./มิลลิลิตร สามารถชะลออัตราการเต้นของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ pollex ได้ อีกการทดสอบหนึ่งพบว่าสารสกัด 70% แอลกอฮอล์จากเส้นใยเห็ดของถั่งเช่ามีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของเลือดหมาที่ถูกดมยาสลบและลดความดันโลหิต
• ฤทธิ์ป้องกันไต มีรายงานการเล่าเรียนในหนูแรทที่ได้รับยาไซโคลสปอริน (cyclosporine) ซึ่งเป็นพิษต่อไตจำพวกทันควัน พบว่าถั่งเช่าสามารถลดพิษของยาไซโคลสปอรินที่มีต่อไต และลดพิษของสมุนไพรเหลยกงเถิง
• ฤทธิ์ต่อต้านอนุมูลอิสระ ชะลอความแก่ มีกล่าวว่าสารสกัดถั่งเช่ามีฤทธิ์ชะลอความแก่ของหนูถีบจักรที่ถูกรั้งนำด้วย ดี-กาแล็กโตสโดยถั่งเช่าช่วยเพิ่มความทรงจำในหนูแก่ ทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นรูปแบบการทำงานของตับ สมอง เม็ดเลือดแดง โปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมีซุปเปอร์ออกไซด์ดิสมิวเตส (super oxide dismutase; SOD) และเลือดทั้งหมดทั้งปวง ลดระดับเอนโซม์โมโนเอมีนออกซิเดส (malondiadehyde; MDA) ในตับและสมอง

การศึกษาทางพิษวิทยาของถั่งเช่า 

มีรายงานการเรียนความเป็นพิษของถั่งเช่า พบว่าขนาดสูงสุดของถั่งเช่าที่หนูเมาส์สามารถทนได้คือ 45 กรัม/กิโลกรัม  หรือราวๆ 250 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน เมื่อให้สารสกัดถั่งเช่าโดยฉีดเข้าท้องหนูเมาส์  ขนาดที่ทำให้หนูตายปริมาณร้อยละ 5 (LD 50) มีค่าเท่ากับ 27.1 กรัม/กก. เมื่อได้รับยาเกินขนาดจะมีลักษณะเริ่มต้นด้วยการยับยั้งทั่วไป และก็ตามด้วยการกระตุ้นทั่วๆไป กระตุก ชัก แล้วก็กดระบบทางเท้าหายใจ ยิ่งไปกว่านี้ยังพบว่าถั่งเช่าไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่ทำให้เกิดผลเสียต่อการเจริญเติบโต ไม่มีฤทธิ์ทำให้กำเนิดทารกวิรูป ในหนูเมาส์

ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง

• ควรจะระวังการใช้ในคนป่วยโรคเบาหวาน เนื่องจากว่าถั่งเช่ามีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จะไปเสริมฤทธิ์กับยาลดน้ำตาลในเลือด
• ควรระวังการใช้ในคนเจ็บที่ได้รับยากลุ่มคุ้มครองการยึดกรุ๊ปของเกล็ดเลือด เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์ต้านทานการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด
• ควรจะระวังการใช้ในคนไข้ที่ได้รับยากดภูมิต้านทาน ที่เป็นอย่างนี้ก็เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน