ข้อเเนะนำ/ข้อควรคำนึงสมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่า ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร  ถั่งเช่า
ชื่ออื่นๆ ตังถั่งเช่า (dong Chong Cao) ,ตังถั่งแห่เช่า (dong Chong Xia Cao), หญ้าหนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ophiocord yceps  sinensis

ถิ่นกำเนิด

ถั่งเช่าพบได้ แถบทุ่งหญ้าประเทศจีน (ธิเบต) , เนปาล , ภูฎาน ในระดับความสูง 10000 -12000 ฟุต จากระดับน้ำทะเล  แต่ในปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยง  ส่วนใหญ่เพาะเลี้ยงในบริเวณภาคใต้ของมณฑลชิงไห่ , เขตซานโตวในธิเบต   มณฑลเสฉาน   ยูนนาน   และกุ้ยโจว 

ลักษณะทั่วไปของถั่งเช่า

ถั่งเช่า ที่เรียกว่าหญ้าหนอน ด้วยเหตุว่าสมุนไพรชนิดนี้ประกอบไปด้วย 2 ส่วน หน้าหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นต้นหญ้า คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอน  ตัวหนอนของผีเสื้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์ Hepialus  armoricanus Oberthiir  และบนตัวหนอนมีเห็ดมีชื่อวิทยาศาสตร์ Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. หนอนชนิดนี้ในช่วงฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ  เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลาย  สปอร์เห็ดจะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลาย แล้วไปตกที่พื้นดิน จากนนั้นตัวหนอนพวกนี้ก็จะรับประทานสปอร์ และเมื่อฤดูร้อนสปอร์ก็เริ่มเจริญเติบโตเป็นเส้นใยโดยอาศัยการดูดสารอาหารรวมทั้งธาตุจากตัวหนอนนั้น เส้นใยแตกออกออกมาจากห้องของตัวหนอน แล้วก็แตกหน่อออกมาจากปากของมัน เห็ดพวกนี้อยากแสงตะวันมันจึงผลิออกขึ้นสู่พื้นดิน  รูปลักษณะข้างนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนเองก็จะเบาๆตายไป อยู่ในรูปแบบของหนอนตามซาก  ด้วยเหตุนี้ “ถั่งเช่า” ที่ใช้เพื่อทำเป็นยาก็เป็น ตัวหนอนแล้วก็เห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง  โดยถั่งเช่าที่มีคุณภาพดี  ตัวหนอนจะต้องมีสีเหลืองแจ่มใส  และก็มีความยาว ขนาดใหญ่บริบูรณ์ ด้านหน้าตัดมีสีขาวปนเหลือง  รวมทั้งส่วนที่เป็นรา มีสีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์ของถั่งเช่า

• จัดแจงขวดแก้ว
• ตระเตรียมสารอาหารสำหรับเชื้อเห็ดถั่งเช่าสีทอง คือ ข้าวสังข์หยด , ปลายข้าว , ข้าวโพด . ถั่วเขียว , ถั่วเหลือง , กากถั่วเหลืองรำข้าว , ตัวหนอนไหม(ดักแด้)(บด) เพื่อมาเป็นแหล่งโปรตีน หากตอนไหนไม่มีหนอนไหม ก็ให้ใช้ไข่แทน
• นำน้ำดื่มที่ต้มกับมันฝรั่ง , ข้าวโพดอ่อน , ไข่ แล้วก็ค่อยนำไปเติมในขวดที่ใส่อาหารไว้
• นำไปนึ่ง ในหม้อนึ่งความดัน ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส , ด้วยความดันที่ 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 30 นาที ในกรณีที่นึ่งด้วยลังถึง ให้นึ่งนานตรงเวลา 30 – 40 นาที จากเมื่อน้ำเดือด , แล้วนำมาพักไว้ 24 ชั่วโมง , แล้วเอามานึ่งแบบเดิมอีกครั้งหนึ่ง
• แล้วนำไปเขี่ยใส่เชื้อเห็ด ลงในขวดสารอาหาร แล้วหลังจากนั้นก็ค่อยนำไปบ่งเชื้ออีก 2 อาทิตย์ ในที่มืด
• แล้วนำมาเลี้ยงต่อในที่ ควบคุมอุณหภูมิ ให้มีความเย็น 18 องศา ต่ออีก 2 – 3 เดือน จนกระทั่งเห็ดขึ้นสุดกำลังก็เลยเก็บผลิตผลได้

องค์ประกอบทางเคมีของถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีส่วนประกอบทางเคมีที่สำคัญคือ สารแมนนิทอล  (manniton) หรือกรดคอร์ดิเซพิก (cordycepic acid) มีร้อยละ 7 – 29 (ไม่เหมือนกันในระยะเจริญเติบโตต่างๆของดอกเห็ด) แล้วก็สารคอร์ดิเซพิน (cordycepin) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของสารอะดีโนซีน (adenosine) ยิ่งกว่านั้นยังเจอสารกลุ่มนิวคลีโอไซค์ (nucleosides) โปรตีน พอลิแซ็กคาไรค์ (polysaccharides) ไขมันสเตอรอคอยล (syerols) วิตามิน ธาตุปริมาณบางส่วน เป็นต้น

สรรพคุณถั่งเช่า

• ช่วยเสริมความสามารถทางเพศ มีฤทธิ์บำรุงกำลังทางเพศ ช่วยทำให้น้ำเชื้อแข็งแรก เนื่องด้วยการกินถั่งเช่าจะส่งผลให้มีเลือดไปเลี้ยงของลับเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มปริมาณของสเปิร์มในสเปิร์มได้ โดยจากการเล่าเรียนในเพศชาย 22 คนพบว่าเมื่อใช้ถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมแล้ว ปริมาณของสเปิร์มในน้ำเชื้อเพิ่มขึ้น 33% ทั้งยังยังลดปริมาณสเปิร์มที่มีความผิดธรรมดาลงได้ถึง 29% และก็เมื่อศึกษาเล่าเรียนเพิ่มอีกก็พบว่าถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มความต้องการทางเพศได้ 66 – 86% ทั้งยังมีคุณสมบัติสำหรับในการปกป้องรวมทั้งเสริมสร้างการทำงานของต่อมหมวกไต รวมทั้งเพิ่มช่องทางที่สเปิร์มจะถือกำเนิดได้
• ช่วยทำให้แนวทางการทำงานของหัวใจ ถั่งเช่า มีคุณประโยชน์ช่วยปรับอัตราการเต้นของหัวใจให้ปกติได้ ทั้งยังช่วยบรรเทาอาการหัวใจขาดออกสิเจน และก็เพิ่มออกซิเจนให้หัวใจได้
• สร้างเสริมการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ถั่งเช่ามีคุณประโยชน์ช่วยปรับปรุงหลักการทำงานของระบบภูมิต้านทานให้เป็นปกติ ช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์ภูมิคุ้มกันมากยิ่งขึ้น
• ต้านทานมะเร็ง ถั่งเช่าก็ยังมีฤทธิ์สำหรับในการต้านทานมะเร็ง โดยสารคอร์ไดเซปิน (Codycepin) ที่อยู่ในถั่งเช่านับว่าเป็นสารที่มีความหมายสำหรับเพื่อการต้านการเกิดมะเร็ง คุ้มครองป้องกันการเกิดและก็การแพร่ขยายของเนื้อร้าย
• ลดไขมันในเลือด ถั่งเช่ามีสรรพคุณควบคุมระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล รวมทั้งสามกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคภัยอื่นๆ
• ฟื้นฟูหลักการทำงานของไต สำหรับคนป่วยโรคไตเรื้อรัง การกินถั่งเช่าจะช่วยทุเลาอาการลง รวมทั้งทำให้สุขภาพไตดียิ่งขึ้น ทั้งยังลดความทรุดโทรมของไตที่เกิดจากสารพิษตกค้างได้
• เสริมสร้างลักษณะการทำงานของตับ การกินถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมจะช่วยลดผลกระทบจากสารพิษ และก็คุ้มครองป้องกันการเกิดพังทลายพืดในตับ สารต้านอนุมูลอิสระก็ยังเข้าไปเพิ่มประสิทธิภาพรูปแบบการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ลดความหลีกเลี่ยงสำหรับเพื่อการกำเนิดโรคเชื้อไวรัสตับอักเสบได้ด้วย
• บำรุงโลหิต สารที่อยู่ในถั่งเช่าก็ยังช่วยเสริมสร้างลักษณะการทำงานของระบบเลือด ทำให้ร่างกายสร้างไขกระดูกเพิ่มมากขึ้นซึ่งทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงและก็เซลล์เม็ดเลือดขาวถูกผลิตในจำนวนที่พอเพียงต่อสภาพร่างกาย
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด ถั่งเช่านับว่าเป็นสมุนไพรอีกจำพวกที่ช่วยลดน้ำตาลได้ โดยมีการเรียนพบว่าการรับประทานถั่งเช่าวันละ 3 กรัม จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ถึง 95%

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ถั่งเช่า

ขนาดบริโภคของคนแก่ (แก่กว่า 18 ปี) ในทุกๆวัน ราวๆ 3 – 9 กรัม

การศึกษาทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่า

มีรายงานการเล่าเรียนฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่าเยอะแยะ ทั้งฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ต่อต้านมะเร็งทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นแนวทางการทำงานของหัวใจและเส้นเลือดคุ้มครองป้องกันไตรวมทั้งตับ ต้านอนุมูลอิสระ เป็นต้น

• ฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน เมื่อให้สารกรุ๊ปพอลิแซ็กคาไรด์ที่แยกได้จากถั่งเช่าแก่หนูเมาส์โดยฉีดเข้าหลอดโลหิตดำในขนาด 35 มิลลิกรัม/กิโล ตรงเวลา 5 วัน เรียนเภสัชจลุกลี้ลุกลนศาสตร์ของสารดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้นในหนูเมาส์ต่อระบบภูมิต้านทานเทียบกับกลุ่มควบคุม พบว่าสารพอลิแซ็กคาไรด์แต่ละประเภทสามารถเพิ่มประสิทธิสำหรับการตอบสนองของระบบภูมิต้านทานดัชนีม้าม (spleen index) ดัชนีนิไทมัส (thymus index) รวมทั้งเพิ่มประสิทธิภาพการกลืนรับประทานของเซลล์แมคโครฟาจ (macrophages)
• ฤทธิ์ต้านทานโรคมะเร็ง เมื่อให้ถั่งเช่าแก่หนูเมาส์ในขนาด 50 มิลลิกรัม/กก. พบว่ามีฤทธิ์ยั้งเซลล์ Hela โดยมีอัตราการเติบโต ดรรชนีทิคส์ (mitotic) ความสามารถในการเจริญวัยของไขมันส่วนนุ่มน้อยกว่ากรุ๊ปควบคุม โดยตำแหน่งที่ถูกทำลายกระจ่างแจ้งที่สุดคือนิวเคลียส ยิ่งกว่านั้นยังพบว่าถั่งเช่าในขนาด 50 มก./กิโลกรัม มีฤทธิ์ยั้งเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวหนูเม้าส์ และก็มีฤทธิ์ต้านทานเนื้องอกแล้วก็ยั้งการแพร่ตามธรรมชาติของโรคมะเร็งปอดหนู่เมาส์
• ผลต่อระบบหัวใจแล้วก็เส้นเลือด มีรายงานการเรียนในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจที่แยกจากกายหนูแรท  โดยใช้เซลล์ myocytes ของหนูแรทแรกเกิด สังเกตกลุ่มเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจวาดรูปเซลล์ pollex โดยใช้ตัวแปลงสัญญาณจากแสงพบว่าถั่งเช่าในขนาด 0.66  มก./มล. สามารถชะลออัตราการเต้นของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ pollex ได้ อีกการทดลองหนึ่งพบว่าสารสกัด 70% แอลกอฮอล์จากเส้นใยเห็ดของถั่งเช่ามีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตสุนัขที่ถูกสูดดมยาสลบและก็ลดความดันโลหิต
• ฤทธิ์ปกป้องรักษาไต มีรายงานการเรียนในหนูแรทที่ได้รับยาไซโคลสปอริน (cyclosporine) ซึ่งเป็นพิษต่อไตจำพวกรุนแรง พบว่าถั่งเช่าสามารถลดพิษของยาไซโคลสปอรินที่มีต่อไต รวมถึงลดพิษของสมุนไพรเหลยกงเถิง
• ฤทธิ์ต้านทานอนุมูลอิสระ ชะลอความแก่ มีกล่าวว่าสารสกัดถั่งเช่ามีฤทธิ์ชะลอความแก่ของหนูถีบจักรที่ถูกเหนี่ยวนำด้วย ดี-กาแล็กโตสโดยถั่งเช่าช่วยเพิ่มความทรงจำในหนูแก่ ทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นรูปแบบการทำงานของตับ สมอง เม็ดเลือดแดง เอนไซม์ซุปเปอร์ออกไซด์ดิสไม่วเตส (super oxide dismutase; SOD) รวมทั้งเลือดทั้งผอง ลดระดับเอนโซม์โมโนเอมีนออกสิเดส (malondiadehyde; MDA) ในตับแล้วก็สมอง

การศึกษาทางพิษวิทยาของถั่งเช่า 

มีรายงานการศึกษาความเป็นพิษของถั่งเช่า พบว่าขนาดสูงสุดของถั่งเช่าที่หนูเมาส์สามารถทนได้คือ 45 กรัม/กก.  หรือโดยประมาณ 250 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน เมื่อให้สารสกัดถั่งเช่าโดยฉีดเข้าช่องท้องหนูเมาส์  ขนาดที่ทำให้หนูตายจำนวนร้อยละ 5 (LD 50) มีค่าพอๆกับ 27.1 กรัม/กิโล เมื่อได้รับยาเกินขนาดจะมีอาการเริ่มด้วยการยับยั้งทั่วๆไป และก็ตามด้วยการกระตุ้นทั่วๆไป กระตุก ชัก และกดระบบทางเดินหายใจ นอกจากนั้นยังพบว่าถั่งเช่าไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่มีผลกระทบต่อการเติบโต ไม่มีฤทธิ์ทำให้กำเนิดเด็กอ่อนวิรูป ในหนูเมาส์

ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง

• พึงระวังการใช้ในคนเจ็บเบาหวาน เนื่องมาจากถั่งเช่ามีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จะไปเสริมฤทธิ์กับยาลดน้ำตาลในเลือด
• พึงระวังการใช้ในคนป่วยที่ได้รับยากลุ่มคุ้มครองป้องกันการเกาะกรุ๊ปของเกล็ดเลือด เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์ต้านการยึดกรุ๊ปของเกล็ดเลือด
• ต้องระวังการใช้ในคนเจ็บที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน แบบนี้เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน